دکترزهرا (پونه) شریعتمدار احمدی
داروساز
ضرورت شناخت مزاج فردی
انسان با قواعد و قوانین مشخص آفریده شده است. سلامت و تعادل درجسم و روح و روان هر فردی از بایسته های مهم زندگی اوست. سبک زیستن در حفظ این سلامتی نقش جدی دارد. بانوی خانه مانند رایحه ای پاک باعث طراوت روح خانه و خانواده است. او جانشین خدا در خانه است. او مظهر ربوبیت رب جهان است. آگاهی و تلاش بانوی خانه در موضوع سلامت تک تک اعضای خانواده بر میزان سلامت و تعادل آنان اثرگذار است. مقالۀ حاضر در همین راستا تهیه شده است.
حکمای طب و سلامتی دستور اکید دارند بر اینکه همۀ افراد باید مزاج پایۀ خود را بشناسند و به مزاج پایۀ خود وفادار باشند چرا که خالق ما خداست و صلاح ما را بهتر می داند.
برای افراد بسیار مفید است که اگر می‌توانند سبک زندگی، تغذیه و حتی شغل خود را نیز بر پایۀ مزاج فردی خود تنظیم کنند. مثلاً افرادی که مزاج گرم دارند باید ورزش سبک انجام دهند و غذاهای زود هضم میل کنند و ممکن است در روز 3 بار استحمام نیاز داشته باشند.
کسانی‌که مزاج مرطوب دارند، بدن آنها آمادگی ریزش عفونت و مواد به اندامها را دارد. بنابر این باید ورزش بسیار نرم انجام دهند تا گرم نشوند. چنین افرادی اگر به ورزش عادت کرده اند باید آن را رها کنند و اگر می‌خواهند ورزش کنند بهتر است پس از تخلیه کردن ورزش کنند و پیش از غذا خوردن استحمام کنند و هنگامی‌که فصل بهار رسید، رگ زنی و تخلیه را فراموش نکنند.
رعایت این آداب در طول زندگی هم عادت می‌شود و هم برای سلامتی مزاج فرد لازم است.عدم رعایت چنین مواردی باعث چاقی و لاغری‌های مفرط یا اندامی می‌شود و همین چاقی و لاغری‌ها باعث بیماریهای گوناگون خواهد شد. مثلا در خانمها بی‌نظمی‌های قاعدگی، فیبروم، عدم حاملگی، حاملگی‌های سخت، سقط جنین، و در نهایت سرطانهای مختلف مثل سرطان پستان، سرطان دهانۀ رحم و تخمدان می‌گردد.
البته ژنتیک را هم نباید فراموش کرد ولی سبک زندگی درست یا همان لایف استایل(life style)_که اخیرا بسیار بر سر زبانها است_ در کم کردن و از بین بردن این بیماریها بسیار موثر است. از مواردی که مراعات آنها برای خانمها و دختران لازم و ضروری است و ربطی به نوع مزاج ندارد:
انتخاب لباس مناسب(جنس و مدل)
انتخاب کفش و دمپایی مناسب
انتخاب مکان مناسب درخانه برای نشستن و خوابیدن.
به خصوص در زمان عادت ماهیانه، دقت در جنس و سایز لباس‌زیر، جنس پد بهداشتی، عدم شست‌و‌شوی زیاد اندامهای انتهایی، پرهیز از نشستن در مکانهای نامناسب و استفاده از خوراکیهای متناسب این دوره مهم است.
نکته مهمی که میخواهم بگویم این است: پیشگیری مقدم بر درمان است. پس همۀ کارما و اصل کارما پیشگیری و پیشگیری و پیشگیری است.
روایتهای مرتبط:
پیشگیری از بیماری:
امیرالمومنین علیه السلام به امام حسن علیه السلام فرمود: می‌خواهی چهار خصلت به تو بیاموزم تا از زحمت درمان بی نیاز گردی؟ عرض کرد: آری. فرمود: بر سر سفره منشین مگر آن گاه که گرسنه ای، و از کنار سفره بر نخیز مگر وقتی که هنوز اشتها داری و جویدن غذا را به نیکی انجام بده و پیش از خوابیدن به دستشویی برو.
هر گاه این ها را رعایت کردی از درمان بی‌نیاز می‌شوی. (جوادی آملی: مفاتیح الحیات،ص96)
امام رضا علیه‌السلام: اگر مردم کم غذا بخورند بدن هایشان اعتدال و استواری یابد و هر کس کم غذا بخورد بدنش سالم ماند و قلبش صفا یابد.(همان)
فواید آب باران:
امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: آب آسمان و باران بنوشید چرا که مایه پاکیزگی بدن است واز بیماری جلوگیری می‌کند وخدا فرمود: از آسمان بر شما آبی فرو می‌فرستد تا با آن شما را پاکیزه والدین شیطان را از شما دور کند.(همان،ص720)
برگرفته از کتاب صدها نکته در طب سنتی از زبان ابو علی سینا، ترجمۀ لطیف راشدی.
