نرگس نیک‌بین
دانشجوی روزنامه‌نگاری
شاید باور نکنید!
ولی گاهی گفتن یا نگفتن یک خبر ساده، و یا شنیدن یک خبر نه چندان درست می‌تواند منجر به اتفاقاتی مثل یک دعوای پیچیده و یا گرفتاری‌های دیگری شود.
گاهی اطلاع یافتن از یک خبر برای یک فرد بسیار مهم و حیاتی است و برای فرد دیگر بی اهمیت.
گاهی ده‌ها جمله در کانال‌ها و گروه‌هایی که در آن عضو هستیم می‌خوانیم و می‌بینیم و متأثر می‌شویم و بعدها متوجه می‌شویم که اصلا ارزش خبری نداشته است.
منظور از خبر فقط آن چیزی نیست که شما در فضای مجازی یا مطبوعات با آن مواجه هستید، بلکه انتقال اطلاعات به ظاهر ساده در قالب مکالمات تلفنی و یا در خلال هر ارتباط دیگری حاوی چندین خبر می‌تواند باشد. «خبردرخانه» پنجره ای است که شما بانوی فرهیختۀ خانه‌دار اطلاعات مورد نیاز خود دربارۀ خبر و چند و چون مواجهه با اخبار را در آن خواهید یافت.
خبر چیست؟
خبر در زبان فارسی به معنای دانستن و در زبان عربی به معنای «نبأ و علم» است. برای خبر تعاریف متعددی ذکر شده است.
«گزارشی از واقعیت‌هایی که دارای ارزش خبری باشند و یا پیامی که احتمال صدق و کذب در آن وجود دارد. یعنی مثل امر و نهی نیست، بلکه می‌توان این سوال را پرسید که آیا این خبر واقعیت دارد یا نه؟»
بهترین تعریف از نظر ما این است:
«خبر؛ بیان بی‌طرفانه، دقیق و در عین حال صحیح و عینی از یک رویداد دارای ارزش است».
فکر می‌کنید من و شما روزانه چند خبر را می‌شنویم و چند خبر را به دیگران مخابره می‌کنیم؟
حال تصور کنید هر یک از ما تصمیم بگیریم حتی الامکان در صحبت‌های روزمره یا پیام‌هایی که در فضای مجازی ارسال می‌کنیم و یا دریافت می‌کنیم تعریف فوق را رعایت کنیم. یعنی اگر رویداد یا اتفاقی را می‌خواهیم به فردی اطلاع بدهیم و یا پیامی را برای کسی ارسال کنیم، دقت کنیم که بی‌طرفانه، دقیق و در عین حال صحیح باشد. و یا تصمیم بگیریم موضوعاتی که ارزش چندانی ندارند را از لیست مکالمات و پیام‌های خود حذف کنیم.
چه اتفاقی می‌افتد؟
آیا وضعیت بهتر می‌شود یا بدتر؟
نکتۀ مهم این است که خبر را خبرنگار نمی‌سازد، بلکه یک رویداد اتفاق افتاده، باز پخش می‌شود. بر خلاف گزارش که گوینده یا خبرنگار آن را می‌سازد. از طرفی خبر لزوما گزارش رویدادهای جاری نیست، ممکن است واقعه‌ای که سال‌ها قبل رخ داده با نمایان شدن اطلاعات تازه، ارزش خبری پیدا کند. (مثل اکتشافات باستان شناسی) و گاهی خبر رویدادی است که قرار است اتفاق بیفتد اما هنوز رخ نداده است. مثل مسافرت یا میهمانی که در برنامۀ یک خانواده قرار می‌گیرد.
شما حق دارید اخم کنید و از ما سوال کنید مگر ما خبرنگار هستیم که این اطلاعات را به ما می‌دهید؟
ما به شما پاسخ می‌دهیم؛ لطفا صبور باشید وآنچه را با شما به اشتراک گذاشته‌ایم را امتحان کنید. پس از مدت کمی متوجه خواهید شد که چقدر درست‌تر سخن می‌گویید. چقدر فضای ذهن شما خلوت‌تر و اضطراب‌های ناشی از جملات پراکنده و تکراری که اصلا توجهی به آن نداشته‌اید در شما کاهش یافته… و با رعایت و اجرای این نکات چقدر جذاب‌تر شده اید.
به این آیه‌ی شریفه دقت کنید:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا (احزاب/70)
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از خدا بترسيد و سخن درست بگوييد.
به عبارت درست سخن گفتن دقت کنید. شاید در نگاه اول به ذهن ما می‌رسد درست سخن گفتن به معنای راستگویی است. همین که راست بگوییم و دروغ‌گو نباشیم، کافی است. در حالیکه چنین نیست. راستگویی یکی از بایدهای درست سخن گفتن است. ادامه دارد…
